Tu jesteś   >   Strona główna   >   Przyczyny kamicy

Przyczyny kamicy

obrazek

Przyczyny kamicy układu moczowego

Kamica nerkowa jest schorzeniem występującym u 1-5% populacji a jej częstość występowania wzrasta. Przyczyna powstawania kamieni nerkowych nie została jednoznacznie ustalona. Istnieje wiele teorii tłumaczących mechanizmy powstawania złgów w układzie moczowym, ale żaden z nich nie jest w pełni oczywisty i potwierdzony. W układzie moczowym człowieka mogą powstać złogi o różnym składzie chemicznym. Podstawowymi warunkami powstania złogów nerkowych jest przesycenie moczu substancjami mogącymi tworzyć kryształy takimi jak wapń, szczawiany, kwas moczowy i niedobór substancji hamujących krystalizację.

Warunki powstania kamieni nerkowych

Przyczyny kamicy nerkowej  Przesycenie moczu substancjami tworzącymi kryształy - wapń, szczawiany, kwas moczowy jest niezbędne do zapoczątkowania powstawania złogów w układzie moczowym. Mikroskopijnej wielkości kryształ w zagęszczonym moczu będzie ulegał powiększaniu przybierając róznorakie kształty i rozmiary. Wielkość złogów nerkowych może być różna - od konkrementów mniejszych niż 1 mm do kamieni w całości wypełniających układ kielichowo-miedniczkowy w przypadku kamicy odlewowej.
Przyczyny kamicy nerkowej  Powstanie płytki Randalla w brodawce nerkowej - według jednej z teorii powstawania kamicy szcawianowo-wapniowej płytka Randalla czyli bardzo drobne depozyty kryształów fosforanu wapnia pod na powierzchni brodawki nerkowej zapoczątkowują proces formowania kamieni zbudowych ze szczawianu wpania [1]. W badania histologicznych stwierdzono, że kryształy fosforanu wapnia odkładają się w błonie podstawnej cienkiej części wstępującej pętli Henlego. Powiększające się kryształy obejmują tkankę śródmiąższową otaczającą przewody brodawkowe. Z czasem depozyty fosforanu wapnia prowadzą do uszkodzenia - erkozji nabłonka brodawki stając się macierzą do zapoczątkowania krystalizacji. Wśród spontanicznie wydalonych złogów z układu moczowego widuje się obszary na kamieniu, które odpowiadają miejscu przytwierdzenia złogu do brodawki nerkowej.

Czynniki niezbędne do tworzenia kamieni nerkowych

Przyczyny kamicy nerkowej - mechanizmy powstawania kamieni  Przesycenie moczu substancjami, które mogą krystalizować.
Przyczyny kamicy nerkowej - mechanizmy powstawania kamieni  Niedobór substancji hamujących krystalizację w moczu
Przyczyny kamicy nerkowej - mechanizmy powstawania kamieni  Obecność substancji inicjujących krystalizację w moczu

Znaczenie płytki Randalla w powstawaniu złogów

Profesor Alexander Randall był amerykańskim urologiem, który w 1937 roku opublikował pracę na temat powstawania złogów jako wynik krystalizacji na płytce powstałej z soli fosforanu wapnia w brodawce nerkowej. Płytka Randalla opisywana jest jako mikroskopijnej wielkości podnabłonkowe zwapnienia w obrębie brodawki nerkowej. Sole mineralne w płytce Randalla uznawane są za podstawę do rozpoczęcia krystalizacji złogów zbudowanych ze szczawianu wapnia. Według hipotezy Randalla kalcyfikacje w obrębie brodawki nerkowej są punktem wyjścia do tworzenia kamieni nerkowych.

Teorie powstawania złogów w nerce

Złóg w nerce potocznie nazywany kamieniem jest wynikiem krystalizacji w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki. Większość kamieni nerkowych zbudowana jest z soli wapnia (szczawian wapnia - 70% i fosforan wapnia - 10%), pozostałe kamienie zbudowane są z fosforanu magnezowo-amonowego (struwit), kwasu moczowego, cystyny i innych substancji. Powstanie kamienia uzależnione jest od krystalizacji substancji zawartych w moczu. Wielkość kamieni może być różna - od  mikroskopijnych drobinek przypominających ziarnko piasku po złogi wypełniające cały układ kielichowo-miedniczkowy w kamicy odlewowej.

Przyczyny poszczególnych typów kamicy

Przyczyny kamicy  Kamica wapniowa - złogi zbudowane ze szczawianu wapnia lub fosforanu wapnia stanowią około 80 procent wszystkich kamieni rozpoznawanych w układzie moczowym. Wśród najczęstszych przyczyn kamicy szczawianowo-wapniowej i fosforanowo-wapniowej wymienia się:

Przyczyny kamicy  nadczynność przytarczyc - przytarczyce są niewielkimi gruczołami zlokalizowanymi w sąsiedztwie tarczycy, które produkują parathormon (PTH) odpowiedzialny za gospodarkę wapniowo-fosforanową. Parathormon zwiększa stężenie wapnia we krwi i obniża stężenie fosforanów. PTH zwiększa uwalnianie wapnia z kości i zwiększa wchłanianie wapnia w kanalikach nerkowych.
Przyczyny kamicy  zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego w moczu (hiperurikozuria)
Przyczyny kamicy  zbyt wysokie stężenie jonów wapnia w moczu (hiperkalciuria) spowodowane nadmiernym wchłanianiem w jelicie
Przyczyny kamicy  zbyt wysokie stężenie szczawianów w moczu (hiperoksaluria)
Przyczyny kamicy  zbyt niskie stężenie cytrynianów w moczu (hypocitraturia)
Przyczyny kamicy  zbyt niskie stężenie jonów magnezu w moczu (hypomagnesuria)

Kamica moczanowa - przyczyny  Kamica moczanowa -
Kamica struwitowa - przyczyny  Kamica struwitowa
Kamica cystynowa - przyczyny  Kamica cystynowa

Piśmiennictwo

[1] Mechanism of formation of human calcium oxalate renal stones on Randall's plaque. Anat Rec (Hoboken).  2007; 290(10):1315-23 (ISSN: 1932-8486). Evan AP; Coe FL; Lingeman JE; Shao Y; Sommer AJ; Bledsoe SB; Anderson JC; Worcester EM